Thanh Hóa có 11 huyện miền núi và 4 huyện giáp ranh có xã và thị trấn miền núi, 2 huyện và thị xã có thôn miền núi. Khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa có dân số trên 1 triệu người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm hơn 60%.

Do đó, thực hiện có hiệu quả các chính sách dân tộc, chương trình MTQG... luôn là nhiệm vụ quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Công tác giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện Chương trình MTQG luôn được tỉnh Thanh Hóa quan tâm, chỉ đạo sát sao.

Triển khai đồng bộ nhiều chương trình, dự án trong vùng đồng bào DTTS

Một trong những Chương trình MTQG dành cho vùng đồng bào DTTS và miền núi đang được tỉnh Thanh Hóa quyết liệt thực hiện, đó là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình MTQG 1719).

Bởi Chương trình có ý nghĩa quan trọng trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Trong đó, có nhiều dự án, chính sách dành cho vùng đồng bào DTTS cũng đã được tích hợp vào Chương trình. Theo đó, nguồn vốn được giao trong năm 2022 và 2023, đối với vốn đầu tư, toàn tỉnh đã giải ngân được 117 tỷ 762 triệu đồng, (bằng 32,2% tổng vốn đã phân bổ chi tiết); Vốn sự nghiệp đã giải ngân được 20 tỷ 011 triệu đồng, bằng 6,6% vốn đã phân bổ chi tiết..., nhờ đó, tại các địa phương được thụ hưởng chính sách, nhiều công trình, dự án đã và đang được triển khai, trong đó, có những dự án đã hoàn thành, góp phần thay đổi cuộc sống của đồng bào DTTS.

Đội ngũ Người có uy tín ở Thanh Hóa đã phát huy tốt vai trò của mình trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, được các cấp chính quyền biểu dương, ghi nhận.

Minh chứng như, tại huyện Lang Chánh, nguồn lực đầu tư từ Chương trình MTQG 1719 bước đầu đã có những kết quả tích cực, tạo sự chuyển biến quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, qua đó góp phần đưa thu nhập bình quân đầu người năm 2023 ước đạt 28,88 triệu đồng. Dự kiến đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của huyện từ 25,27% năm 2022, giảm còn 19,49%; tỷ lệ hộ cận nghèo giảm còn 28,55% (năm 2021 là 34,71%)

Cũng trong năm 2023, Ban Dân tộc tỉnh được giao là 3 tỷ 179 triệu đồng để triển khai các chính sách cho Người uy tín như: Tổ chức hội nghị tuyên truyền, cung cấp thông tin cho Người có uy tín; cấp báo cho Người có uy tín theo định kỳ; tổ chức cho Người có uy tín tham quan học tập kinh nghiệm tại các tỉnh Tây Nguyên.

Điển hình như Người có uy tín Hà Đình Bon, ở khu phố Xuân Minh, thị trấn Thường Xuân. Ông Bon không chỉ gương mẫu “nói đi đôi với làm”, mà ông còn luôn gần gũi, gắn bó với Nhân dân và có nhiều đóng góp vì sự phát triển của địa phương.

Trong xây dựng nông thôn mới, ông Bon đã tích cực vận động người thân, bà con Nhân dân hiến đất, vật liệu để mở rộng đường. Bản thân gia đình ông đã tự nguyện hiến hơn 1.500m2 đất để mở rộng tuyến đường từ 4 mét lên 7 mét. Đồng thời, ông còn thường xuyên đến từng hộ gia đình để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng để từ đó có những kiến nghị, đề xuất kịp thời lên cấp trên. Với những cách làm thiết thực đã tạo được sự đồng thuận cao trong Nhân dân.

Đoàn công tác cua tỉnh Thanh Hóa giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững tại các huyện miền núi.

Bên cạnh đó, hàng loạt chính sách đang được triển khai mang lại hiệu quả thiết thực như: "Đề án Giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc"; Đề án "Tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa trong tang lễ vùng đồng bào Mông tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021 - 2025"; Đề án giảm nghèo nhanh và bền vững ...

Ông Mai Xuân Bình, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Thanh Hóa cho biết, nhờ thực hiện có hiệu quả các dự án, chính sách dân tộc, chương trình MTQG...đến nay, diện mạo của các bản làng, vùng DTTS và miền núi ngày càng đổi thay; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện và nâng lên đáng kể. Năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo ở 11 huyện miền núi giảm 4,81% (từ 20% xuống còn 15,19%). Riêng tỷ lệ hộ nghèo DTTS giảm 7,37 ( từ 27,23% giảm xuống còn 19,86%), vượt mục tiêu đề ra.

Từng bước tháo gỡ khó khăn, vướng mắc

Theo ông Bình, trong quá trình triển khai các chính sách, trong đó có Chương trình MTQG 1719 vẫn còn một số khó khăn, nhất là một số dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình 1719 được phân bổ vốn nhưng chưa triển khai thực hiện, như Dự án 1: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất nước sinh hoạt; Tiểu dự án 1, Dự án 9: Đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn gặp nhiều khó khăn.

Tiến độ triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình 1719 còn chậm; tỷ lệ giải ngân tuy được cải thiện nhưng vẫn còn thấp so với kế hoạch đề ra; nhất là tỷ lệ giải ngân nguồn vốn sự nghiệp.

Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân đang được các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa thực hiện có hiệu quả.